1893
L.H. Meurant (Klaas Waarzegger) oorlede
Louis Hendri Meurant, ‘n man van Switsers-Britse afkoms, is op 19 Februarie 1811 aan die Kaap gebore en het groot geword by ‘n Afrikaanse familie. Hy was onder meer joernalis, redakteur en uitgewer, magistraat, kommandant en Kaapse parlementslid tot sy dood in 1893. Hy lê hom aanvanklik op die drukkers beroep toe en verlaat Kaapstad in 1828 as gekwalifiseerde drukker. In Grahamstad gee hy vanaf 1831 die eerste Oos-Kaapse koerant uit, die Graham’s Town Journal en vanaf 1844 tot 1850 Het Kaapsche Grensblad. In laasgenoemde verskyn twee reekse briewe en dialoë oor aktuele aangeleenthede – almal in Afrikaans – en verskeie deur Meurant onder verskillende skuilname. In 1860 – ’61 publiseer hy sy beroemde Zamespraak tusschen Klaas Waarzegger en Jan Twyfelaar in The Cradock News wat ‘n geweldige lesertal geniet. In April 1861 word dit in boekvorm uitgegee – die eerste Afrikaanse boek! Die skuilnaam Klaas Waarzegger word byna simbool van Afrikaner-wees en speel ‘n belangrike rol tot in die eerste Taalbeweging. Aka fak P.J.d.B.
1940
Die Herenigde Nasionale Party Gestig
Eenheid Na Bittere Broedertwis
Bloemfontein
Vandag het die afgevaardigdes na die kongres van die Vrystaatse Nasionale Party hul goedkeuring geheg aan die ooreenkoms wat op 26 Januarie vanjaar bereik is tussen dr. Malan en genl. Hertzog en hulle volgelinge. Daarmee word die ingespanne arbeid bekroon wat deur die voorstanders van volkseenheid na September van die vorige jaar in die werk gestel is om ‘n aaneengeslote front te kan vorm. Ho vurig die volk hierdie hereniging begeer het, het duidelik geblyk toe tienduisende Afrikaners op 9 September verlede jaar op Monumentkoppie genl.. Hertzog en dr. Malan toegejuig het en geluister het na Totius se woorde dat die tydperk van bittere broedertwis nou beëindig was en almal wat hulle op die pad van Suid-Afrika bevind, mekaar se hand moet gryp om dit nooit weer los te laat nie. Maar die pad het meer opdraand geloop as wat aanvanklik verwag is. In November het die onderhandelinge tussen die leiers misluk en eers op 26 Januarie vanjaar is ‘n ooreenkoms bereik, wat nou deur afgevaardigdes van die gesamentlike provinsiale kongresse bekragtig is. Die naam van die party wat aldus tot stand gekom het, sal “Herenigde Nasionale Party of Volksparty” wees. In sy openingsrede het dr. N.J. van der Merwe vandag aan die lede van die kongres gesê: “Vir my is dit so duidelik en helder as die dag. Hierdie pad moet uitloop op ‘n vrye en onafhanklike Republiek van Suid-Afrika. Die eenwording is dus op stuk van sake nie doel op sigself nie, dog middel tot ‘n doel. Ons moet met verenigde kragte sterker kan vorentoe beur op hierdie groot pad van ons volksgeskiedenis.” In die nuwe party sal egter ook lede wat nie die republikeinse ideaal as hul einddoel beskou nie, opgeneem word.
